![](/media/lib/372/n-angimordella-burmitina-8f2c316510ce7944e47d7c89b73f2e3b.jpg)
Bursztynowe odkrycie: najstarszy udokumentowany przypadek zapylania okrytonasiennych przez owady
12 listopada 2019, 13:11W bursztynie ze środkowej kredy zachował się chrząszcz z pyłkiem na pokrywających go włoskach. Wygląda więc na to, że mutualizm schylikowatych i okrytonasiennych występował już co najmniej 99 mln lat temu. Znaleziska dokonał amerykańsko-chiński zespół, który w tym samym złożu z północnej Mjanmy natrafił na pierwszy przypadek amonita w bursztynie.
![](/media/lib/401/n-baczokiro-c7426e5842a5674f8c6b28e3c73bdbf1.jpg)
Znaleziono najstarsze w Europie szczątki H. sapiens i dowód na wykorzystywanie technologii UPI
12 maja 2020, 09:02Przed 46 000 lat niewielka grupa ludzi wprowadziła się do jaskini Baczo Kiro w górach Stara Płanina w dzisiejszej Bułgarii. Pozostały po nich kości licznych zwierząt, koraliki, wisiorki czy kamienne ostrza. Już tysiące lat wcześniej w tej samej jaskini zamieszkiwali neandertalczycy. Jednak tym razem zjawili się nowi przybysze. Jak dowiadujemy się z artykułu w Nature, byli to pierwsi znani nam Homo sapiens w Europie.
![](/media/lib/429/n-sadowie1-9d8e3de6bf632e435a9f87cc85ab2507.jpg)
Niezwykłe cmentarzysko w Sadowiu. Przypadkowe odkrycie i grobowce dwóch kultur
12 listopada 2020, 12:14Cmentarzysko w Sadowiu koło Opatowa (zob. W neolitycznym grobowcu pod Kielcami znaleziono zabytek z Bliskiego Wschodu) zostało odkryte przypadkiem w 2015 roku, przez jednego z mieszkańców, który w trakcie prac rolnych natknął się na zalegające w ziemi kamienie. W trakcie ich usuwania odsłonił komorę grobową oraz znajdujące się w niej kości ludzkie i fragmenty glinianego naczynia.
![](/media/lib/448/n-klasztor2-0db5a30cfb48427254a55dc0397f56e3.jpg)
Sensacyjne odkrycie w Egipcie. Znaleziono najstarszy precyzyjnie datowany klasztor chrześcijański
17 marca 2021, 10:36Struktury odkryte w Tel Ganub Qasr Al-‘Aguz to najstarszy chrześcijański klasztor, którego datowanie jest pewne, powiedział profesor Victor Ghica, dyrektor norwesko-francuskiej misji archeologicznej. Na badanym stanowisku odkryto pozostałości trzech kościołów oraz cel, w których mieszkali mnisi.
![](/media/lib/478/n-czaszkaf-ea3f1232882f26b491cc838752768bd8.jpg)
To nie Europejczycy pierwsi dotarli na Falklandy?
3 listopada 2021, 08:39Europejscy odkrywcy po raz pierwszy ujrzeli Falklandy w XVII wieku. I dotychczas sądzono, że to Europejczycy byli pierwszymi ludźmi, którzy dotarli na te wyspy. Jednak badania prowadzone pod kierunkiem naukowców z University of Maine sugerują, że ludzie bywali na wyspach na setki lat przed pojawieniem się tam mieszkańców Europy.
![](/media/lib/507/n-vindolanda-14b807495ba0a7ff203ca297be7ee823.jpg)
Animozje w słynnej Vindolandzie. Rzeźbiony kamień z penisem i wyzwiskiem
14 czerwca 2022, 08:39Na malowniczej prowincji hrabstwa Northumberland, w pobliżu Muru Hadriana, znajdują się pozostałości Vindolandy, rzymskiego fortu z I wieku. Dotychczas podczas prowadzonych tam wykopalisk znaleziono listy żołnierzy do rodzin, dzięki czemu mogliśmy dokładnie poznać prywatne życie rzymskiego legionisty. To tam odkryto listy pierwszego komendanta fortu, idealnie zachowaną rzymską deskę klozetową czy fragmenty rzadkiego chrześcijańskiego zabytku
![](/media/lib/530/n-uprawa-5cd1b3ca8cc320fdee1f9574c21f428e.jpg)
Udało się określić naturalne tempo erozji gleby. Rolnictwo znakomicie przyspieszyło ten proces
8 grudnia 2022, 06:06Erozja gleby na środkowym zachodzie USA przebiega od 10 do 1000 razy szybciej od jej formowania się, informują naukowcy z University of Massachusetts. Dzięki... eksplodującym gwiazdom są oni pierwszymi, którzy dokładnie określili tempo naturalnej erozji gleby sprzed przybycia europejskich rolników. Odkrycie to ma olbrzymie znaczenie zarówno dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, zapobiegania zmianom klimatycznym, jak i dla polityki.
![](/media/lib/562/n-hattusa-7c923bbaff921b53539088940c102f04.jpg)
W dawnej stolicy imperium Hetytów odkryto nieznany dotychczas język
26 września 2023, 09:07Profesor Daniel Schwemer z Uniwersytetu w Würzburgu poinformował o odkryciu nieznanego dotychczas języka indoeuropejskiego. Odkrycia dokonała misja Niemieckiego Instytutu Archeologicznego (DAI) prowadząca prace na stanowisku Boğazköy-Hattusha w środkowej Turcji. W przeszłości znajdowała się tutaj Hattusa, stolica imperium hetyckiego (1650–1200), jednej z największych potęg Azji Zachodniej w epoce brązu.
![](/media/lib/580/n-lentz-1c885bcaaec1d9f16cf6289685c3fa5a.jpg)
Pod boiskiem Majów znaleziono złożone w ofierze rośliny halucynogenne i lecznicze
13 maja 2024, 15:21Camp Nou, Wembley czy Old Trafford to dla fanów piłki nożnej miejsca niemal święte. Dla Majów zaś ich boiska były dosłownie miejscami świętymi. Archeolodzy z University of Cincinnati znaleźli szczątki roślin wykorzystywanych w ceremoniałach religijnych pod boiskiem na stanowisku archeologicznym Yaxnohcah. Rośliny, znane z właściwości halucynogennych i leczniczych, zostały prawdopodobnie złożone w ceremonii poświęcenia boiska.
![](/media/lib/599/n-eismonety2-4db45124a33bc9bbb92ef6dd18ec9c58.jpg)
Skarb w nodze hrabiego. Niezwykłe odkrycie w kościele, gdzie Luter wygłosił ostatnie kazania
14 stycznia 2025, 10:16W Eisleben, mieście urodzin i śmierci Marcina Lutra, w kościele św. Andrzeja, w którym Luter wygłosił swoje ostatnie kazania, znaleziono skarb składający się z 816 monet. Zostały one ukryte około 1640 roku w rzeźbie, która zdobi wykonany w 1567 roku nagrobek hrabiny Magdaleny (zm. 1565) i hrabiego Johanna Albrechta I z linii Mansfeld-Arnstein (zm. 1586). Mieszki z monetami ukryto w nodze hrabiego.